Doanh nghiệp mong gỡ 'nút thắt' cải cách thủ tục chuyên ngành. Mặc dù đã có những cải tiến mạnh mẽ về thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan, DN vẫn gặp nhiều khó khăn trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa, chủ yếu do trở ngại từ thủ tục kiểm tra chuyên ngành.
Đại diện Tổng cục Hải quan giới thiệu về Cơ chế một cửa quốc gia cho các DN. Ảnh: NK
Đó là thông tin tại Hội nghị Đối thoại hải quan với doanh nghiệp, do Diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam phối hợp với Ban Cải cách và Hiện đại hóa – Tổng cục Hải quan tổ chức ngày 26/6/2017, tại Hà Nội.
Triển khai 41 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực hải quan
Tại hội nghị, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, thực hiện Nghị quyết 36a/NQ-CP của Chính phủ về Chính phủ điện tử và Kế hoạch triển khai Dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) của Bộ Tài chính, từ ngày 1/3/2017, Tổng cục Hải quan đã chính thức triển khai Hệ thống DVCTT tại địa chỉ http://pus.customs.gov.vn.
Hệ thống DVCTT được triển khai gồm 41 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực hải quan, cho phép đối tượng thực hiện thủ tục là các doanh nghiệp (DN), tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ điện tử và theo dõi tình trạng xử lý hồ sơ tại tất cả các đơn vị hải quan trên toàn quốc. Đối với mỗi thủ tục được cung cấp DVCTT, Tổng cục Hải quan đều đăng tải hướng dẫn, trình tự thực hiện theo quy định hiện hành.
Tuy nhiên, các DN đều cho rằng, mặc dù đã có những cải tiến mạnh mẽ về thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan, DN vẫn gặp nhiều khó khăn trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa chủ yếu do trở ngại từ thủ tục kiểm tra hàng hóa chuyên ngành. Đây cũng được coi là một trong những “nút thắt” trong cải cách thủ tục hành chính theo tinh thần Nghị quyết 19/NQ-CP. Trong khi hiện nay, thủ tục hải quan chỉ chiếm 28% thời gian thông quan hàng hóa, thủ tục kiểm tra chuyên ngành chiếm đến 72% và làm tăng chi phí kinh doanh của DN.
Tổng cục Hải quan cũng cho biết, hiện nay, tỷ lệ lô hàng phải kiểm tra chuyên ngành trước khi thông quan còn rất cao (khoảng 30%), trong khi tỷ lệ không đạt yêu cầu rất thấp, chỉ dưới 1%. Nghị quyết 19/NQ-CP đã yêu cầu “giảm tỷ lệ các lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan từ 30-35% xuống còn 15% vào năm 2016”. Tuy nhiên, mục tiêu này đến nay chưa đạt được.
Ông Đào Huy Giám, Tổng thư ký Diễn đàn kinh tế tư nhân (VPSF) cũng cho biết: Thực tế, kiểm tra chuyên ngành quá mức cần thiết đang là lực cản cơ bản đối với nỗ lực cải thiện chỉ số “Giao dịch thương mại qua biên giới”, làm tăng chi phí bất hợp lý và tạo gánh nặng quá mức đối với DN. Điều này có thể được chứng minh từ số liệu của Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh cho thấy, năm 2016, đơn vị chỉ phát hiện 30/67.224 lô hàng (chiếm 0,04%) không đạt yêu cầu về kiểm tra an toàn thực phẩm...
Kiểm tra chuyên ngành là vấn đề quan trọng nhất đối với DN
Tại hội nghị, ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội DN nhỏ và vừa TP.Hà Nội phát biểu: Kiểm tra chuyên ngành là vấn đề quan trọng nhất đối với DN hiện nay. Năm 2016, kiểm tra chuyên ngành đã giảm được trên 50% thủ tục, cấp độ giải quyết thủ tục hành chính hiện đang ở cấp độ 3... nhưng DN kỳ vọng thời gian tới các thủ tục này sẽ được tiếp tục giảm. Đặc biệt, năm 2017 cấp độ giải quyết thủ tục hành chính được nâng lên cấp độ 4, để tất cả các thủ tục phải giải quyết trực tuyến.
"Các thủ tục về cấp giấy chứng nhận, chứng nhận C/O (Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa ), chỉ giao về một đầu mối là hải quan, là nơi nhận các thủ tục để giải quyết cho DN. Hiện nay, DN phải đến 3 - 5 đầu mối hồ sơ chuẩn bị như nhau, thủ tục như nhau nên mất nhiều thời gian. Khi thủ tục đã tinh gọn rồi thì thời gian giải quyết cũng phải rút ngắn, để đồng bộ với các thủ tục, tạo thuận lợi cho DN..", ông Quốc Anh kiến nghị.
Đồng thời, để vấn đề kiểm tra chuyên ngành không còn là 'lực cản' đối với DN, các đại biểu cũng cho rằng các cơ quan chức năng cần sớm áp dụng Chính phủ điện tử. Khi áp dụng chính phủ điện tử sẽ hạn chế sự tiếp xúc trực tiếp giữa cơ quan quản lý và DN, theo đó sẽ giảm chi phí không chính thức cho DN.
Bên cạnh đó, các DN đề nghị cần có sự liên kết, hợp tác, đồng bộ vấn đề về văn bản liên thông giữa các bộ, ngành, hải quan, cơ quan thuế… cần đồng nhất, minh bạch, giải quyết thấu đáo cho DN. Từ đó, DN sẽ có niềm tin vào các cơ quan quản lý trong việc giải quyết các thủ tục hành chính.
Ngoài ra, "hiện nay số lượng DN làm các thủ tục liên thông một cửa liên quan đến dịch vụ công trực tuyến tương đối nhiều. Để áp dụng điều này thì cơ quan chức năng cần nâng cấp thường xuyên thiết bị công nghệ để việc giải quyết thủ tục nhanh hơn. Các thủ tục hiện nay tối đa giải quyết trong 3 ngày, nhưng mong muốn của DN là tối đa trong 24h vì đối với DN thời gian là cơ hội, là chi phí nên cần tạo điều kiện cho DN để tăng sức cạnh tranh cho DN…", ông Giám nêu rõ.
Ông Ngô Minh Hải, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan cũng khẳng định, để tháo gỡ các khó khăn về kiểm tra chuyên ngành, tạo điều kiện cho DN, thời gian tới, ngành Hải quan sẽ tập trung vào hậu kiểm hơn là tiền kiểm để không ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của DN; tiếp tục phấn đấu giảm tỷ lệ các lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan từ 30-35% xuống còn 15%.../.
Phúc Nguyên - Diệu Thiện
